सर्वं परवशं दुःखं...

सुभाषितम्

सर्वं परवशं दुःखं सर्वमात्मवशं सुखम् ।
एतद् विद्यात् समासेन लक्षणं सुखदुःखयोः ॥

तात्पर्यम्

पराधीनं समग्रमपि दुःखकारकम् । स्वाधीनं सर्वं भवति सुखकारकम् । इदमेव सुखदुःखयोः संक्षिप्तं लक्षणम् ।